Cilt: 1 Sayı: 3, 31.12.2021

Yıl: 2021

Araştırma Makaleleri

Derlemeler

Doç. Dr. Gül DİKEÇ FENERBAHÇE ÜNİVERSİTESİ 0000-0002-7593-4014
Ruh Sağlığı Hemşireliği
Dr. Öğr. Üyesi Yüksel Duygu ALTIPARMAK YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ, TIP FAKÜLTESİ
Kadın Hastalıkları ve Doğum, Aile Hekimliği, Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri

Fenerbahçe Üniversitesi süreli akademik yayınlar bünyesinde yer alan Fenerbahçe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi’nde- Fenerbahce University Journal of Health Sciences (FBU-JOHS) sağlık bilimleri alanında Türkçe ve İngilizce özgün bilimsel makaleleri yayınlamayı amaçlamaktadır.

Dergi kapsamında Beslenme ve Diyetetik, Dil ve Konuşma Terapisi, Diş Hekimliği, Ebelik, Eczacılık, Ergoterapi, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon, Hemşirelik ve Tıp alanlarında kısa rapor, vaka çalışmaları, orijinal araştırma yazıları, editöre mektup ve derleme makaleler değerlendirmeye alınmaktadır. Derginin dili Türkçe ve İngilizcedir.

Lütfen makaleyi, ana metin dosyasında bulunan şablona uygun şekilde  sisteme yükleyiniz.  Şablona uygun yüklenmeyen makaler, düzeltme için tekrar yazarlara iletilecek ve daha sonra değerlendirilecektir. 

A. Makale Başvurusunun Hazırlanması
Yazarlar, Yazı Kılavuzu’nda belirtilen kurallara uymak zorundadır. Bu kuralları sağlamayan başvurular hakem değerlendirilmesine alınmadan yazarlara iade edilir. Yayınlanmak üzere sunulacak makalelere ve eklerine dair bilgiler aşağıda sıralanmaktadır:
1. Başvuru Mektubu
Bu mektupta yazının tüm yazarlar tarafından okunduğu, onaylandığı ve orijinal bir çalışma ürünü olduğu ifade edilmelidir. Herhangi bir yazar, kurum ya da kuruluş ile çıkar çatışması olup olmadığı belirtilmelidir.
2. Etik Kurul Onay Belgesi (Araştırma makaleleri  için gerekli ise ayrı bir dosya olarak eklenmelidir.)
3. Kimlik Sayfası (Yazara/Yazarlara ait kimlik bilgileri ayrı bir dosya olarak eklenmelidir.)

3.1 Yazara/Yazarlara Ait Bilgiler
Makalenin adı, yazarının adı, bağlı olduğu kurum, yaşadığı şehir ve ülke bilgileri, e-posta adresi, ORCID numarasını içeren Kimlik Sayfası ayrı tek bir ‘MS Word’ dosyası olarak sunulmalıdır. Çok yazarlı makalelerde tüm yazarlara dair kimlik bilgileri Kimlik Sayfası’nda ayrı ayrı belirtilmelidir.

Kimlik sayfasında araştırmacıların katkı oranı belirtilmelidir. Yazarların baş harfleri verilerek “konu seçimi, tasarım, planlama, veri toplama ve analiz, makalenin yazımı, eleştirile gözden geçirme” kısımlarında yazarların katkıları yazarların isim ve soy isimlerinin baş harfleri ile belirtilmelidir.

Ayrıca dergimizin sosyal medya hesaplarında (Twitter ve Linkedin) yayınlanan makalelerin geniş kitlere ulaşması ve atıf sayısının arttırılması amacıyla 280 karakterli iletiler paylaşılmaktadır. Bu nedenler sizlerden (varsa) sosyal medya adreslerinizi ve yazınızın sosyal medyada nasıl paylaşılmasını istediğinize dair 280 karakterli bir ileti hazırlamanızı ve Kimlik Sayfası'na bu iletiyi eklemenizi beklemekteyiz. Sözü geçen bu iletilerde (varsa) sizlerin de sosyal medya adresiniz eklenerek sizlerden bahsedilecektir.

3.2 Teşekkür ve Açıklama

Kimlik sayfasının sonunda

• Eğer araştırmaya katkı sağlayan kişi veya kurumlar varsa, örneğin “TÜBİTAK tarafından desteklenmiştir [hibe numaraları xxxx, yyyy]” şeklinde ‘Teşekkür’
• Eğer yayınlanmak üzere gönderilen makale makale herhangi bir yerde özeti sunulmuş ancak tam metin olarak basılmamış bildiriden ya da tezden üretilmiş bir makale ise ‘Açıklama’ olarak verilmelidir.

4. Makale Metni

Aşağıda 4.1 ile 4.5 arasında sıralanan maddelerde belirtilen bölümler verilen sıralamayla dergi kurallarına uygun verilen şablonda yer almalıdır.

Yayın için gönderilen makalelerin dili Türkçe ya da İngilizce olabilir. Yazılar özet/abstract, şekil ve tablo yazıları, dipnotlar ve kaynaklar hariç araştırma makalelerinde 6000, derlemelerde 4000, olgu sunumlarında 3000 kelimeyi geçmemelidir.
Ayrıca tüm makale metni aşağıda belirtilen formata uygun olmalıdır:
• Makale metni, ‘MS Word’ formatında A4 (dikey), tek sütun şeklinde ve sayfa kenar boşlukları 2.5 cm olmalıdır. Metin, Arial yazı stili ve 10 punto ile iki yana yaslı şekilde yazılmalıdır. Satır aralığı ana metinde 1.5, özet, sonnotlar (endnotes), kaynakça bölümlerinde 1 olmalıdır.
• Paragraftan önce ve sonra otomatik 6 pt. boşluk eklenmelidir.
• Paragraf satır başlarında herhangi bir girinti yapılmamalıdır.
• Makale başlığı, tüm başlıklar koyu (bold) ve alt başlıklar olmalıdır.
• Başlık ve özet sayfasından başlayarak tüm sayfalar ardışık numaralandırılmalıdır.
• Ayrıca herhangi bir özel biçimsel düzenleme yapılmamalıdır.

4.1 Yazının Başlığı, Özet ve Anahtar Sözcükler (Türkçe ve İngilizce)

Makalenin başlığı; altında araştırmanın amacını, kapsamını, temel sonuçlarını anlatan yapılandırılmamış (tek bir paragraf halinde, amaç, yöntem, bulgular ve sonuç alt başlıkları olmadan)  150-200 kelime arasında bir özet (abstract); özetin altında 3-5 adet anahtar kelimeler (keywords) bulunmalıdır. İngilizce anahtar kelimeler Medical Search Heading (MesH), Türkçe anahtar kelimeler Türkiye Bilim Terimlerinden seçilmelidir. Özet içinde kaynaklar, şekil, tablo numaraları ve dipnot kullanılmamalıdır.
Türkçe yazılara önce Türkçe sonra İngilizce, İngilizce yazılara önce İngilizce sonra Türkçe olacak şekilde tüm makalelere her iki dilde başlık, özet ve anahtar kelimeler verilmelidir.
4.2 Ana Metin
Ana metinde yer alan (giriş, yöntem, bulgular, tartışma ve sonuç gibi) tüm başlıklar ardışık (1., 2., 3., ... şeklinde) ve hiyerarşik olarak (1.1, 1.1.1, 1.1.2, 1.2, vb. şeklinde) numaralandırılmalıdır. Bu numaralandırma dahili çapraz referans (bölüm 1.3’de de belirtildiği gibi, vb.) için de kullanılmalıdır. Her başlık ayrı bir satırda görünmelidir, öncesinde bir satır boşluk bırakılmalıdır.
4.2.1 Alıntılar
Metin içinde direkt alıntı kullanımına ve metnin bütününde belli bir oranı geçmemesine özen gösterilmelidir. Metin içi alıntı gösterimleri için APA Style (https://apastyle.apa.org/style-grammar- guidelines/citations/quotations) kullanılmalıdır.
Kaynak göstermek koşuluyla 40 kelimeden az alıntılar çift-tırnak içerisinde gösterilmelidir. 40 kelimeden fazla blok alıntılarda çift-tırnak kullanılmaz. Blok alıntı paragraf olarak soldan 1 cm içerden başlatılır ve 9 punto yazılır. Alıntı sonunda kaynak gösterilir. Alıntılarda özgün metinde atlanan kesimler üç nokta ile, yazarın kendi görüşleri köşeli ayraç içine alınarak belirtilir.
4.2.2 Metin içi kaynak gösterimi
Metin içi kaynak gösterimleri için Amerikan psikiyatri Birliği Kaynak Yazımı- APA Style (https://apastyle.apa.org/style-grammar-/citations) kullanılmalıdır.
Örnekler:
Foucault’un (1991) iddia ettiği gibi...
Foucault ... olduğunu ifade eder (1991, s.40).
Genel tarih ... olarak ortaya çıkar (Foucault, 1991, s.22).
4.2.3 Tablolar
Tablolar metindeki sıralarına göre kendi içlerinde numaralandırılmalıdır. Tablolar kendi içeriğinin gerektirdiği biçimde oluşturulacak; tablo numarası üstte sola dayalı, koyu (bold) ve yanında tablo adı yazılacaktır. Notlar kısmı tablonun altında daha küçük punto ile yazılacaktır.
Tabloların metin içindeki göndermeleri yapılmalı, eğer tümce içinde geçiyorsa yine Tablo 1 şeklinde koyu [bold] yazılmalıdır. Türkçe metinlerde kesirli sayılar virgül (,), İngilizce metinlerde ise nokta (.) kullanılarak gösterilmelidir. Tablolarda dikey kenarlıklar olmamalı, yatay kenarlıklar en alt ve en üstte veya tablo bölümlerini ayırmak için kullanılmalıdır. 
4.2.4 Şekiller
Şekiller (resim, çizim, plan, harita, grafik, fotoğraf vb.) metindeki sıralarına göre kendi içlerinde numaralandırılmalıdır. Şekiller biçimsel olarak sayfayı ortalayacak şekilde, şekil numarası altta sola dayalı, koyu (bold) ve yanında şekil adı yazılacaktır. Kaynak gösterimi metin içi kaynak gösterimi ile aynı olacaktır.
Şekillerin metin içindeki göndermeleri yapılmalı, eğer tümce içinde geçiyorsa yine Şekil 1 şeklinde koyu [bold] yazılmalıdır.
Semboller, kısaltmalar ve tanımlar uluslararası birimler sistemine (SI) uygun olmalıdır. Bunların dışında birimler varsa, eşdeğerleri / karşılıkları SI cinsinden verilmelidir.
Kısaltmalar, metinde ilk kez geçtikten sonra parantez içinde tanımlanmalıdır. Makale boyunca kısaltmaların tutarlı olması sağlanmalıdır.
Matematiksel gösterimlerde denklem, dizgi ve simgeleme işaretlerini kolaylaştıracak seçenekler yeğlenmelidir. Denklem numaraları sağ yanda parantez içinde ardışık olarak numaralandırılmalıdır.
4.4 Göndermeler / Son notlar (Endnotes)
Göndermeler metindeki tartışmaya ek bilgiler vermek, yan açılımlar yapmak amacıyla kullanılır. Metin içerisinde göndermeler asgaride tutulmaya çalışmalıdır. Göndermeler, geliş sıralarına göre metin içinde ilgili cümlenin sonuna köşeli parantez içinde sayı ile [1], [2], [3] şeklinde imlenir. Göndermeler, metinde belirtilen sıralamaya uygun şekilde, metnin sonunda Kaynakça’dan önce yer alırlar. Metin sonunda göndermeler listelenirken 1., 2. ,3. şeklinde köşeli parantez olmadan numaralandırılmalıdır. Göndermelerde başvurulan kaynaklar metin içi kaynak gösterimi ile aynı şekilde gösterilir.
4.5 Kaynaklar
Kaynakça metnin en sonunda yer almalıdır. Metinde atıfta bulunulan her referans kaynakçada mevcut olmalıdır. Aynı şekilde kaynakçada belirtilen her referansın metin içi atfı bulunmalıdır. Kaynaklar, yazarların isimlerine göre alfabetik sırayla ve her yazar için kronolojik sırayla listelenmelidir.
Kaynakça ve metin içi referans gösterimlerinde ‘APA Style’ referans biçimlendirilmesi kullanılmalıdır. Bazı örnekleri aşağıda verilen “APA 7th Edition” referans biçimlendirilmesi için daha ayrıntılı bilgiye https://apastyle.apa.org adresinden ulaşılabilir.
Örnekler:
Kitap:

Soyadı, A. (2015). Kitap Başlığı. Basıldığı Şehir: Yayın Evi Adı. Dergi Makalesi:
Soyadı, A., & Soyadı, A. A. (2012). Makale Başlığı. Dergi Adı, 12(4), 187–195. https://doi.org/10.000/000000  (Yayınlanan makalelerin DOİlerine yer verilmelidir.)
Konferans/Kongre Bildirisi:
Soyadı, A., & Soyadı, A. A. (2014). Bildiri Başlığı. Bildirinin Sunulduğu Organizasyonun Adı, Düzenlediği Yer.
Tez:
Soyadı, A. (2016). Tez Başlığı (Basılmamış Doktora Tezi). Kurum Adı, Yeri.
Web Sitesi:
The BBC (http://www.bbc.co.uk).
Soyadı, A. (2013). Doküman Adı [Formatı]. Erişim adresi: http://URL Erişim Tarihi: 09.10.2018
5. Görsel Belgeler
Tüm tablolar ve şekiller (resim, çizim, plan, harita, grafik, fotoğraf vb.) makale metni içerisinde (MS Word dosyası içinde) gelmeleri gereken yerlere, açıklamalarıyla birlikte düşük çözünürlüklü olarak yerleştirilmelidir.
Tüm bu görsellerin baskı kalitesinde, 300dpi çözünürlükte ve kısa kenarı en az 10 cm olacak şekilde metinde kullanım sıralarına göre şekiller için ‘S01’, tablolar için ‘T01’ şeklinde numaralandırılarak ayrıca gönderilmelidir. Çizimler ve tablolar küçültüldüklerinde okunabilir olmalıdır. Çizimler ve tablolar Word formatında ya da başka programlar kullanılarak oluşturulmuşsa “pdf” ya da baskıya uygun ve küçüldüğünde okunabilecek şekilde “tiff”/”jpeg” formatında gönderilmelidirler.
B. Makalelerin Değerlendirilmesi ve Yayın Süreci
Yayımlanmak üzere gönderilen yazılar, baş editör ve yardımcı editörler tarafından incelendikten sonra Dergi Yayın Kurulu’nca yayın ilkelerine uygunluk ve nitelik bakımdan değerlendirilir. Dergi Yayın Kurulu, gönderilen bir makaleyi yayımlayıp yayımlamama hakkına sahiptir. Yapılan ön inceleme sonucunda yayına uygun bulunmayan makale, değerlendirme sürecine alınmayarak yazarına bilgi verilir. Eksiklikleri varsa düzeltilmesi ve tekrar gönderilmesi için yazarına iade edilir. Yayına uygun bulunan makale, değerlendirilmek üzere ilgili alandaki iki hakem tarafından değerlendirilir. Hakemler, gönderilen makaleleri yöntem, içerik ve özgünlük açısından inceleyerek yayına uygun olup olmadığına karar verirler. Hakem görüşlerinde makalenin kabulüne yönelik önemli görüş farklılıkları olması durumunda üçüncü hakem görüşüne başvurulur. Hakemler tarafından yayına kabul edilmeyen yazılar yazarlarına iade edilir.
Ön inceleme ve hakem değerlendirmesi doğrultusunda geliştirilmek ve/veya düzeltilmek üzere yazarlarına geri gönderilen yazılar, gerekli düzeltmeler yapılarak en geç bir ay içinde tekrar dergiye ulaştırılır. Yazarlar hakem önerilerine göre yaptıkları değişiklikleri metinde farklı renkte boyayarak ve hakemlere yanıtlar için ayrı br dosya hazırlayarak belirtmelidir.
Belirlenen süre içinde gelen hakem raporlarının sonucuna göre makalenin yayınlanıp yayınlanmamasına karar yetkisi yayın kurulundadır. Makaleler, Yayın Kurulu tarafından uygun görülen sayıda yayımlanmak üzere programa alınır ve yazarı bilgilendirilir.
Değerlendirme sürecinden geçerek yayımlanması kabul edilen yazıların telif hakkı Fenerbahçe Üniversitesine devredilmiş̧ sayılır. Bu hususta yazar telif haklarını devrettiğini dergiye yazıyı yüklerken belirtilen seçeceği seçerek beyan eder. Dergide yayımlanan yazılardaki görüş̧ ve çevirilerin bilimsel, etik ve yasal sorumlulukları yazarlarına aittir. Yazı ve fotoğraflardan, kaynak gösterilerek alıntı yapılabilir. Ancak, yayımlanan yazılar dergi yönetiminin yazılı izni olmaksızın başka bir yerde (basılı olarak ya da internet ortamında) yeniden yayımlanamaz. Dergiye yazı gönderen tüm yazarlar bu ilkeleri kabul etmiş̧ sayılır. 

Değerlendirilmesi ve yayınlanması için makale gönderen tüm yazarlar Uluslararası Araştırma ve Yayın Etiği Komisyonu'na (Committee of Publication Ethics-COPE), İyi Klinik Uygulamalar Klavuzu'na, Helsinki Bildirgesi'ne  uyulduğuna etik davranış kurallarını onaylar ve bunlara uymayı kabul ederler. Dergiye incelenmek üzere gönderilen yazılar Uluslararası Standartlar kapsamında, Uluslararası Tıp Dergileri Editörleri Komisyonu (International Committee of Medical Journal Editors-ICMJE) tavsiyeleri ile Uluslararası Araştırma ve Yayın Etiği Komisyonu (Committee of Publication Ethics-COPE) ilkeleri dikkate alınarak değerlendirilir.

• Makale olarak ya da başka bir formatta (kitap, kitap bölümü, basılı bildiri vb.) yayımlanmış, yayımlanmak için kabul edilmiş ve değerlendirme sürecinde olan makaleler değerlendirilmek üzere kabul edilmez.

• Birden fazla yazarlı makaleler için her bir yazar tarafından onaylanmayan makaleler kabul edilmez.
• ‘Etik Kurul Onayı’ gereken çalışmalar için onay belgesinin başvuru sırasında sunulması gerekmektedir.
• Gönderilen makalelerin benzerlik (intihal) oranının %20’nin altında olması gerekmektedir. (Benzerlik raporu turnitin.com, intihal.net, ithenticate.com vb. sayfalardan alınabilir.)

Fenerbahçe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi yazarlardan başvuru ya da sonrasında herhangi bir adla ücret talep etmemektedir.